Phải chăng các diễn đàn, câu lạc bộ truyện tranh ở Việt Nam đang tồn tại một cách phong phú và đa dạng? Hay chỉ là sự duy trì trong nhỏ lẻ, manh mún? I - Đa dạng, phong phú hay là manh mún?Từ khi một trong những diễn đàn truyện tranh đầu tiên ở Việt Nam là
www.truyentranh.com xuất hiện, số lượng các forum và box dành cho truyện tranh cũng bắt đầu phát triển không ngừng. Vào giai đoạn đỉnh cao của truyện tranh ở Việt Nam, fan hâm mộ có không ít diễn đàn để lựa chọn tham gia: truyentranh.com; Thánh Địa, ACC, Truyện Tranh Trẻ, Venonet… Số lượng câu lạc bộ, hội nhóm ở các tỉnh thành cũng như thế. Đến bây giờ, tuy TTVN đã rơi vào tình trạng “suy thoái”, sự lựa chọn đó chỉ ít hơn một chút chứ không hề biến mất. Vậy phải chăng các diễn đàn, câu lạc bộ truyện tranh ở Việt Nam đang tồn tại một cách phong phú và đa dạng? Hay chỉ là sự duy trì trong nhỏ lẻ, manh mún?
II-Những mâu thuẫn “sóng ngầm”Một điều đặc biệt không-nói-ra-nhưng-ai-cũng-biết: fan truyện tranh ở Việt Nam không bao nhiêu, nhưng forum, câu lạc bộ nào cũng muốn tranh lấy cho mình phần hơn. Từ mong muốn ấy, nhiều forum, câu lạc bộ đã cố gắng tạo nên những hoạt động tích cực, ra sức khẳng định thương hiệu của mình, tổ chức những event, contest, các chuyên mục hấp dẫn, vân vân… Nhưng bên cạnh đó có cả những cách không hay lắm. Chúng không sai, không xấu, nhưng sẽ không bao giờ tạo nên được sự thống nhất giữa các fan truyện tranh ở Việt Nam.
Một bài viết trong một tạp chí truyện tranh online đã được forum khác “xin per” về. Tác giả và tổng biên tập tờ báo sẵn sàng đồng ý, nhưng kèm theo điều kiện: để tên của tạp chí ngay trên tiêu đề, kết thúc bài để link download tạp chí. Có lẽ yêu cầu đó chỉ có lợi cho tạp chí, nên forum không đồng ý, mà chỉ đăng bài viết, kèm tên của tạp chí ở phía dưới cùng. Hơn nữa, chỉ có tên mà không có chữ “tạp chí” đằng trước, nên người đọc sau đó đã nhầm lẫn rằng đó là tên của một thành viên trong forum. Khi tác giả hỏi admin của forum, admin đã trích “Luật Báo chí” ra để khẳng định mình làm không sai. Tác giả bài viết cũng hiểu điều đó, nên đành bỏ qua. Không sai luật, nhưng để làm gì khi đúng luật như thế?
Ở tầm "quốc gia" là thế, đi đến tầm tỉnh thành cũng phức tạp không kém. Một câu lạc bộ lập ra, có mâu thuẫn, thành viên tách ra lập thêm câu lạc bộ khác. Đó là chuyện nhiều như… sao trên trời (dù bầu trời truyện tranh chưa được mấy vì sao sáng). Hay một câu lạc bộ mới muốn soán ngôi vị độc tôn của câu lạc bộ cũ cũng không phải chuyện hiếm gặp. Lẽ nào làng truyện tranh Việt Nam đã là một vương quốc hùng mạnh khiến các bậc “đế vương” phải chiến đấu quyết liệt để tranh giành như thế?
Trong nội bộ một forum hay câu lạc bộ, việc tranh giành quyền lực không phải là chuyện chưa hề thấy. Thừa nhận điều đó quả là việc đau lòng và xấu hổ. Làm mod, supermod, không nhận được đồng lương nào, nhưng vì cái danh, người ta có thể làm nhiều thứ. Rồi từ ảnh hưởng từ các leader (admin, trưởng câu lạc bộ,…), các mem dần dần cũng đâm ra ghét nhau. Mem là bạn thân của mod B, mod B ghét mod A, mem cũng ghét mod A… Và thế là ta có một sự chia bè kéo cánh. Câu lạc bộ X quyết không sống dưới một bầu trời với câu lạc bộ Y (vì cả hai “lỡ” sống chung trong một tỉnh), thế là mem của X ghét mem của Y.
Có phải đã đến lúc chúng ta cần thừa nhận rằng: những xung đột ngầm trong nội bộ các fan yêu truyện tranh ở Việt Nam là có thật, và đang tồn tại? Hay bạn thích sống trong giấc mơ êm đềm: sự đa dạng và phong phú sẽ thúc đẩy nền truyện tranh ở Việt Nam nói chung và truyện tranh của Việt Nam nói riêng?
III - Cách nào để giải quyết?Để đưa ra một phương pháp giải quyết vấn đề này là điều dễ mà khó. Nói một cách chung chung thì bất kì ai cũng nói được: “Chúng ta cần dẹp bỏ những xung đột, vì một nền truyện tranh phát triển”. Nhưng làm thế nào, tiến hành ra sao, điều đó nằm ở suy nghĩ của từng cá nhân.
Những người lãnh đạo là những người cần thay đổi trước tiên. Admin, supermod, mod…chính là những người tác động đến member nhiều nhất. Nếu admin sẵn sàng để banner, quảng bá cho forum khác trong forum của mình, member sẽ hiểu rằng: không có sự chia rẽ giữa các forum, nghĩa là không có sự chia rẽ giữa mình và người khác, giữa “tôi” và “họ”.
Tất nhiên, quy luật thị trường sẽ phản bác: “Mình làm lợi cho người ta, mà người ta không làm thế, hoá ra mình vừa thiệt vừa ngốc!”. Vâng, không ai phản bác được quy luật đó. Nhưng từ bao giờ, quy luật thị trường lại được đưa vào một nơi có thể coi là chưa phát triển, không mang lại lợi nhuận, tồn tại nhờ vào tình yêu? Ai cũng bảo người khác làm trước đi, rồi mình sẽ làm theo, thì đợi đến bao giờ? Giá mà chúng ta có được một “kẻ ngốc tiên phong”…
Mỗi người không chịu bỏ ra một ít, thì chúng ta sẽ giàu hơn? Hay kết quả là một nền Truyện tranh nghèo nàn?
IV-Đừng bi quan!Con người Việt Nam ta dường như chỉ biết phá lũy tre làng để cùng nhau chiến đấu khi có giặc ngoại xâm. Hết giặc, làng nào lại rút về làng ấy, cố thủ sau luỹ tre xanh ngắt mà dày đặc. Nhưng bạn có nhớ rằng: TTVN đang đứng trước nguy cơ bị dập tắt bất kì lúc nào. Chúng ta – dù muốn hay không – cũng chưa thể rút về “cố thủ trong luỹ tre làng” của mình được.
Có lẽ hiểu được điều đó, mà một số forum đã thực hiện những động thái tích cực, bắt tay hợp tác trong các hoạt động, quảng bá tên tuổi cho nhau. Tuy vậy, chỉ với chừng đó, vẫn chưa đủ để chúng ta thống nhất.
Tôi đã từng đặt một giả thiết “vui vẻ” rằng: có lẽ phải đợi đến lúc một bậc anh tài xuất hiện, lập một forum hùng mạnh để "đánh hạ" hết tất cả những forum kia, thì TT ở VN mới thống nhất được, tựa như Tần Thuỷ Hoàng ngày xưa thống nhất Trung Quốc vậy… Có điều, sự “thống nhất” đó cũng không làm người ta vui vẻ, vì “chiến tranh luôn là mất mát”.
Không biết là may mắn hay bất hạnh mà “giả thiết vui vẻ” kia gần như không thể thành hiện thực. Tôi đành mong có một ngày, những forum, câu lạc bộ ở Việt Nam, dù giữ nguyên bản sắc của mình, vẫn sẵn sàng góp tay làm nên một “tác phẩm” lớn cho Truyện Tranh Việt Nam.
ACC, Gia Đình Truyện, Vietnam Comic Forum, Thánh Địa, Truyentranh.com…, khi nào những người yêu mến truyện tranh như chúng tôi mới có thể hi vọng và tin tưởng vào điều đó?
(Theo GreenFarm)
